Του Ιάσονα ΝίκαΊσως να θεωρηθεί πολυτέλεια το να
ασχολείται κανείς σήμερα με τα Πληροφοριακά Συστήματα του Δημοσίου, ενώ
βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια άνευ προηγουμένου επίθεση του Κεφαλαίου. Όμως η
«κρίση» δεν έχει σταματήσει την προκήρυξη νέων έργων Πληροφορικής (π.χ. το
πολυθρύλητο έργο της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης). Το Κεφάλαιο στην Ελλάδα
αναδιοργανώνεται ταχύτατα και χρηματοδοτεί τα έργα Πληροφορικής που θα στηρίξουν
τις επιλογές του. Πώς μπορεί να το αποτρέψει αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ, ώστε τα νέα έργα να
στηρίζουν τις δικές του επιλογές, δηλαδή την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας
και όχι την καπιταλιστική ανασυγκρότηση;
Η
μάχη για την Πληροφορική απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις. Όμως εάν η Αριστερά δεν
οργανωθεί, την έχει χάσει αμαχητί. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τη δυνατότητα να βάλει τις
δικές του προτεραιότητες, ώστε να γίνουν έργα που προωθούν και στηρίζουν τον
στόχο της παραγωγικής ανασυγκρότησης
Σε προηγούμενο άρθρο, εισηγούμαι ότι η Πληροφορική στο Δημόσιο παραπαίει,
γιατί από τη φύση της προωθεί τη διαφάνεια και την εξοικονόμηση πόρων και
επομένως βρίσκεται μονίμως υπό διωγμό. Όπως κάθε εργαλείο, η Πληροφορική δεν
είναι εγγενώς (από τη φύση της) στρατευμένη στο πλευρό κάποιας συγκεκριμένης
τάξης. Εγγενής όμως στόχος των πληροφοριακών συστημάτων είναι ο εξορθολογισμός
των διαδικασιών και η διαφανής διαχείριση πληροφοριών. Επομένως, εάν είναι
άρτιος ο σχεδιασμός τους, προωθούν τόσο την εξοικονόμηση πόρων όσο και τη
διαφάνεια.
Η μάχη για τη διαφάνεια και την οικονομία πόρων στο Δημόσιο είναι ταξική. Τα
έργα Πληροφορικής διαφέρουν ριζικά από τα άλλα δημόσια έργα γιατί έχουν
αντικείμενο το ίδιο το Δημόσιο. Δηλαδή έχουν αντικείμενο την οργάνωση και τον
έλεγχο του Κράτους, το κατʼ εξοχήν αντικείμενο ταξικής σύγκρουσης. Κατά
συνέπεια, τα ίδια τα έργα Πληροφορικής είναι προνομιακά αντικείμενα ταξικής
σύγκρουσης. Η Αριστερά, ίσως για ιστορικούς λόγους, φαίνεται να το αγνοεί,
θεωρώντας τα έργα Πληροφορικής μια απλή εφαρμογή τεχνολογίας. Έτσι, παραχωρεί
αμαχητί στο Κεφάλαιο τη δυνατότητα να οργανώνει τον κρατικό μηχανισμό κατά το
δοκούν. Τι σημαίνει, όμως, στην πράξη ταξική σύγκρουση στο πεδίο των Έργων της
Πληροφορικής;
Η φύση των Έργων Πληροφορικής είναι διττή: όπως όλα τα δημόσια έργα, είναι
χώρος ανταγωνισμού του Κεφαλαίου (δηλαδή των εταιρειών μεταξύ τους), αλλά, ως
έργα οργάνωσης του κράτους, είναι χώρος σύγκρουσης Κεφαλαίου - Εργασίας. Τα
σημεία σύγκρουσης είναι τόσα όσα και τα βήματα σχεδιασμού και υλοποίησης των
έργων. Η αρχή γίνεται με το εκάστοτε χρηματοδοτικό πρόγραμμα (π.χ. ΕΣΠΑ), όπου
καθορίζεται τι τύπου έργα θα χρηματοδοτηθούν. Με άλλα λόγια, τι είδους ανάπτυξη
θέλουμε, ποια ταξικά συμφέροντα θα εξυπηρετεί; Η επιλογή των έργων που τελικά
χρηματοδοτούνται γίνεται τελείως αδιαφανώς. Στην πράξη, η όλη διαδικασία
σχεδιασμού και προκήρυξης έργων, αποτελεί υπόδειγμα αδιαφάνειας. Ο κατάλογος των
«αυτονόητων» ή «τεχνοκρατικών» επιλογών ξεκινάει από την αρχική σύλληψη και
συνεχίζεται μέχρι και την ολοκλήρωσή του.
Είναι τυχαίο που, τριάντα χρόνια τώρα, δεν είχε γίνει η περίφημη Ηλεκτρονική
Συνταγογράφηση; Δεν ήταν επιλογή να μη χρηματοδοτηθεί ποτέ κανένα σχετικό έργο
ώστε να μη γίνεται έλεγχος στις δαπάνες; Τώρα θυμήθηκαν τη Συνταγογράφηση και τα
γενόσημα, αφού πρώτα αφάνισαν τα Ασφαλιστικά Ταμεία;
Ακόμη όμως και έργα που έχουν ολοκληρωθεί δεν χρησιμοποιούνται, όπως αυτά της
Πολεοδομίας, κόστους πάνω από 14 εκατομμύρια ευρώ. Είναι προφανές ότι ποτέ,
κανένα έργο Πληροφορικής που θα τιθασεύει το όργιο συμφερόντων που έχει κτιστεί
γύρω από τις Πολεοδομίες δεν πρόκειται να προχωρήσει χωρίς πολιτική παρέμβαση.
Είναι ή δεν είναι ταξική η μάχη για τη μηχανογράφηση των Πολεοδομιών; Αφορά ή
όχι την ασύδοτη εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου της χώρας, τα τεράστια
περιβαλλοντικά εγκλήματα, ξεκινώντας από το Mall και καταλήγοντας στις κτισμένες
και αποκλεισμένες παραλίες;
Το πέπλο «τεχνολογικού μυστηρίου» που καλύπτει τα έργα Πληροφορικής αποτελεί
θρίαμβο του Κεφαλαίου. Δεν αναφέρονται παρά σπάνια στη Βουλή ή στα ΜΜΕ, με
εξαίρεση κάποιες φανφαρόνικες ανακοινώσεις για έργα που, τελικά, είτε πηγαίνουν
στις ελληνικές καλένδες είτε υλοποιούνται στο σκοτάδι. Τα κόμματα του
δικομματισμού είχαν κοινό συμφέρον στην αδιαφάνεια, γιʼ αυτό και ποτέ δεν
συγκρούσθηκαν κοινοβουλευτικά στον τομέα αυτόν.
Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει συμφέρον να συγκρουσθεί και μάλιστα άμεσα: να ζητήσει
κοινοβουλευτικό έλεγχο για συγκεκριμένα έργα που δεν παραλαμβάνονται και για
διαγωνισμούς που δεν προχωρούν. Να αναδείξει τις σκοπιμότητες και τα τεράστια
συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τις αναβολές, τις ακυρώσεις και τις χρόνιες
καθυστερήσεις ορισμένων έργων. Εξάλλου τα συμφέροντα του Κεφαλαίου στην Ελλάδα
προχωρούν σε αναδιοργάνωση και επομένως προωθούν νέα έργα Πληροφορικής που θα
στηρίξουν τις επιλογές τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αντιπροτείνει έργα με στόχους
όπως τη διαφανή διαχείριση της ενέργειας, των δημοσίων προμηθειών, τη στήριξη
της αγροτικής παραγωγής κ.ά.
Εδώ απαιτείται σύγκρουση, τόσο εντός όσο και εκτός Βουλής. Εντός Βουλής για
τις επιλογές έργων. Εκτός Βουλής, σύγκρουση στην πράξη, για τη σωστή υλοποίηση
των έργων. Δεν αρκεί ένα έργο να στοχεύει σωστά. Για να πετύχει τον σκοπό του,
πρέπει να υλοποιηθεί σωστά και να μπει σε χρήση. Σε κάθε βήμα δίνεται μάχη, δεν
υπάρχει εγγύηση ότι τα συμφέροντα θα «καταπονηθούν» και θα αποσυρθούν.
Η μάχη για την Πληροφορική απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις. Όμως εάν η
Αριστερά δεν οργανωθεί, την έχει χάσει αμαχητί. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τη δυνατότητα να
βάλει τις δικές του προτεραιότητες, ώστε να γίνουν έργα που προωθούν και
στηρίζουν τον στόχο της παραγωγικής ανασυγκρότησης. Έτσι, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ αναλάβει
την κυβέρνηση αύριο, θα είναι προετοιμασμένος να στηρίξει τον στόχο της
παραγωγικής ανασυγκρότησης με νέα πληροφοριακά συστήματα. Η σύγκρουση σήμερα
προετοιμάζει το αύριο.
junik@gmx.com